Ở thời điểm hiện tại, hầu hết mọi người, ai cũng sở hữu riêng cho mình một chiếc điện thoại, và khi đã sử dụng điện thoại thì cũng đồng nghĩa với việc bạn đang sử dụng các công nghệ mạng di động rồi, ví dụ như 3G, 4G, hay hiện đại nhất hiện nay là công nghệ mạng 5G.
Vậy các công nghệ mạng di động 1G, 2G, 3G, 4G, 5G là gì? bạn đã hiểu về ý nghĩa thực sự của các con số này chưa? Vâng, trong bài viết này chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu kỹ hơn về công nghệ xG nhé !
I. Chữ G là viết tắt của từ gì? và mạng di động hoạt động như thế nào?
G là viết tắt của từ Generation (thế hệ), với 1G, 2G, 3G, 4G, 5G nghĩa là thứ tự, phiên bản của của các thế hệ công nghệ mạng di động từ trước đến nay.
Mỗi thế hệ mạng di động sẽ bao gồm những tiêu chuẩn và công nghệ khác nhau của mạng di động. Và tất nhiên, thế hệ sau luôn được kế thừa những điểm mạnh và phát triển thêm những công nghệ mới để nâng cao chất lượng mạng di động.
À quên, mà bạn đã hiểu về mạng di động là gì chưa? và cách thức hoạt động của nó như thế nào không? Mình sẽ giải thích một cách ngắn gọn và dễ hiểu như sau:
- Khi bạn thực hiện gọi điện, nhắn tin thì điện thoại sẽ gửi tín hiệu sóng đến trạm BTS gần nhất.
- Sau đó, trạm BTS này sẽ chuyển sóng đến trạm MCN (trạm đa kênh) để phân phối các kênh sóng khác nhau => để từ đó chuyển về Trung tâm chuyển mạch chính MSC.
- Lúc này MSC sẽ phân tích sóng và truyền tín hiệu đến một trạm MCN mới. Và cuối cùng, tín hiệu sẽ được truyền tiếp đến trạm BTS gần chiếc điện thoại mà bạn gọi điện hoặc nhắn tin đến.
#1. Tìm hiểu về mạng 1G
1G là thế hệ đầu tiên của mạng di động viễn thông với kết nối analog, nó chỉ cung cấp được chức năng nghe gọi cho điện thoại di động.
Mạng 1G được giới thiệu lần đầu tiên vào những năm 80 của thế kỷ trước, nó sử dụng công nghệ truyền nhận thông tin thông qua tín hiệu analog.
Vào năm 1979, mạng di động 1G đầu tiên được triển khai thương mại tại Nhật Bản bởi nhà mạng Nippon Telegraph and Telephone (NTT).
Dành cho bạn nào chưa biết thì tín hiệu Analog sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều bởi thời tiết, một ví dụ dễ hình dung nhất là các mẫu tivi ngày xưa, mỗi khi trời mưa thì chúng ta đều phải xoay ăng-ten đủ hướng thì mới xem được đó ?
Vậy nên các thiết bị sử dụng tín hiệu Analog thời đó thường khá cồng kềnh, và điện thoại cũng không phải ngoại lệ. Đúng chất cục gạch luôn, vì nó phải gắn 2 module (thu và phát tín hiệu).
Trong 5 năm, mạng lưới này đã đáp ứng được nhu cầu của toàn bộ dân số Nhật Bản, vậy nên ở thời điểm đó, Nhật Bản trở thành quốc gia đầu tiên được phủ sóng 1G trên toàn bộ lãnh thổ.
Vào năm 1981, các nước ở khu vực Bắc Âu như Đan Mạch, Phần Lan, Na Uy và Thụy Điển đã triển khai mạng 1G với hệ thống NMT, điểm đặc biệt của NMT là nó có khả năng chuyển vùng.
Tiếp đến là các Quốc gia như Mỹ, Anh, Mexico, Canada đều triển khai mạng di động 1G.
#2. Tìm hiểu về mạng 2G
2G là thế hệ thứ hai của mạng di động, nó được ra mắt vào năm 1992 và được triển khai thương mại dựa trên tiêu chuẩn GSM ở Phần Lan bởi nhà mạng Radiolinja (hiện tại là một phần của công ty viễn thông Elisa Oyj).
Các thế hệ mạng tiếp theo thì tín hiệu mạng đã được chuyển từ Analog sang Digital. Những nâng cấp đáng giá so với 1G đó là:
- Mạng 2G cho phép người dùng gọi thoại với tín hiệu đã được mã hóa dưới dạng tín hiệu kỹ thuật số (dạng nhị phân 0 và 1). Vậy nên tính bảo mật thông tin của 2G được cải thiện hơn rất nhiều so với mạng 1G.
- 2G cũng hỗ trợ nhiều người dùng cùng một lúc trên mỗi dải tần hoạt động.
- Hỗ trợ dịch vụ gửi và nhận tin nhắn văn bản SMS.
- Các thiết bị cũng được thiết kế nhỏ đi rất nhiều do tín hiệu mạng đã được chuyển từ Analog sang Digital.
- Tốc độ của dữ liệu của 2G đạt 64 Kbps trong một giây. Rất cao ở thời điểm đó !
Ở thế hệ mạng 2G này thì chúng ta cũng có thể 2 phiên bản nữa là mạng 2.5G và mạng 2.75G. Cụ thể thì như sau:
- Mạng 2.5G (hay còn gọi là GPRS) được ra mắt vào năm 2000, đây là phiên bản mạng đã được nâng cao chất lượng cuộc gọi, bên cạnh đó, việc kết nối Internet trên thiết bị di động cũng bắt đầu được hình thành. Tốc độ mạng tối đa của mạng 2.5G là 50 Kbps nên việc truy cập Internet là tương đối khó khăn.
- Mạng 2.75G (hay còn gọi là EDGE) được ra mắt vào năm 2003, phiên bản này thì chất lượng mạng đã được cải tiến tốt hơn khá nhiều so với mạng GPRS. Tốc độ mạng có thể đạt 1Mbps => việc truy cập Internet để đọc báo đã dễ thở hơn rất nhiều ?
Ở Việt Nam chúng ta thì Mobifone là nhà mạng di động đầu tiên (nó được chính thức hoạt động vào ngày 16 tháng 4 năm 1993). Và phủ sóng mạng 2G toàn quốc vào năm 1998, tuy nhiên, nhà mạng VinaPhone mới là nhà mạng làm được điều này.
Đọc thêm: Việt Nam ngừng phát sóng 2G: Những ai sẽ bị ảnh hưởng?
#3. Tìm hiểu về mạng 3G
3G là thế hệ thứ ba được giới thiệu bởi nhà mạng NTT Docomo vào năm 2001, và nó đã được thương mại hóa vào năm 2003, cho phép truyền tải dữ liệu thoại và cả những dữ liệu khác như email, hình ảnh, âm thanh, video,….
Nhìn chung, 3G là một sự đột phá với rất nhiều cải tiến mạnh mẽ so với các thế hệ trước đó. Nó được cải thiện mạnh mẽ nhất là phần băng thông, cũng như tốc độ truyền dữ liệu so với mạng 2G.
Và ở giai đoạn này, Nhật Bản cũng là quốc gia triển khai 3G sớm nhất và họ cũng đã sớm thay thế toàn bộ mạng 2G thành 3G vào năm 2007, tiếp đến là các nước ở Châu Âu.
Tốc độ truyền tải dữ liệu của 3G đạt từ 384 Kbps đến 2 Mbps trong một giây, giúp người dùng có thể gửi và nhận những email có kích thước lớn hơn với tốc độ nhanh hơn.
Mạng 3G có tốc độ mạng cao nhất là HSPA+ (trên điện thoại hiển thị là H+), với tốc độ lên đến 42 Mbps => giúp chúng ta có thể dễ dàng lướt Facebook, Youtube… một cách nhẹ nhàng.
Mạng 3G được phủ sóng ở Việt Nam vào năm 2009 bởi VinaPhone ở 13 tỉnh và thành phố.
#4. Tìm hiểu về mạng 4G
4G là thế hệ thứ tư và nó vẫn đang rất phổ biến ở thời điểm hiện tại (thời điểm năm 2021). Mạng 4G (LTE) được ra mắt vào năm 2013, cho tốc độ truyền tải dữ liệu cực nhanh, lý tưởng nhất vào khoản 1Gb đến 1,5Gb trong một giây.
Chúng ta có 2 chuẩn 4G phổ biến gồm LTEA và Giga LTE. Mạng LTEA có tốc độ truyền tải lên đến 300 Mbps, còn mạng Giga LTE thì cao cấp hơn – nó có tốc độ lên đến 1.2Gbps
Đặc biệt, 4G LTE được xem là tiêu chuẩn cho các thiết bị công nghệ hiện tại vì nó cho phép truyền tải dữ liệu với khoảng 12,5Mb khi đang di chuyển và cao hơn nếu người dùng đứng yên hoặc ít di chuyển.
4G cũng là một sự đột phá so với thế hệ mạng 3G, vì giờ đây, các cuộc gọi thoại video đang trở nên rất phổ biến, điều mà 3G khó có thể làm được.
Và rõ ràng rồi, mạng 4G có thể làm bất cứ thứ gì mà 3G có thể làm được, không những thế, nó còn làm tốt hơn rất nhiều lần vì tốc độ truyền tải dữ liệu và băng thông luôn được nâng cao sau mỗi thế hệ.
Việt Nam là nước triển khai mạng 4G khá chậm, đến tận năm 2017 thì chúng ta mới phủ sóng toàn quốc mạng 4G. Tuy là có hơi chậm một chút nhưng bù lại, tốc độ mạng ở Việt Nam rất tốt (ở mức 21,49 Mbps), đứng thứ 2 Đông Nam Á, chỉ xếp sau Singapore.
#5. Tìm hiểu về mạng 5G
5G là thế hệ thứ năm của mạng di động, và nó chỉ mới được phát triển khoảng 1 – 2 năm trở lại đây. Và nó được cho là còn mạnh hơn cả WiFi hiện nay.
5G vẫn chưa được phổ cập rộng rãi cho tất cả người dùng, vì ở thời điểm hiện tại, chưa có nhiều quốc gia phủ sóng mạng 5G, hơn nữa nó có phí khá cao và thiết bị hỗ trợ vẫn chưa thực sự nhiều.
Nhưng 5G được xem là một cuộc cách mạng lớn, vì nó hỗ trợ rất tốt cho IoT, VR, AR,… những công nghệ này đều được xem là chìa khóa để hướng đến tương lại của con người.
Mạng 5G có tốc độ truyền tải dữ liệu lớn gấp 10 lần 4G, có nghĩa là trong điều kiện lý tưởng, 5G có thể truyền tải dữ liệu lên đến 10Gb trong một giây. Quá khủng khiếp các bạn ạ ?
Đọc thêm:
- Tìm hiểu về mạng viễn thông (Networking) [Phần 1]
- Mạng 5G và “nghi án” làm rò rỉ thông tin người dùng
- WiFi 6 là gì? Ưu điểm nổi bật của WiFi 6 so với thế hệ trước
- Một số thuật ngữ chuyên môn trong mạng viễn thông bạn nên biết
II. Lời Kết
Vâng, trên đây là những thông tin cơ bản về các thế hệ mạng di động mà bạn nên biết. Không cần hiểu quá sâu nếu như bạn là một người dùng phổ thông, nhưng những điều cơ bản như này thì bạn nên nắm được.
Đôi chút về mạng 6G, nó có thể sẽ được ra mắt vào năm 2028 và sẽ dần phổ biến vào năm 2030, những quốc gia hiện đang đầu tư rất mạng vào mạng 6G bao gồm Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc…
Nhìn chung là trong tương lai, vấn đề giới hạn băng thông và tốc độ truyền tải dữ liệu không còn là vấn đề đáng lo ngại nữa rồi. Mà thực chất, vấn đề nằm ở giới hạn trí tưởng tượng của con người mà thôi ^^!
CTV: Trương Quang Nhật – Blogchiasekienthuc.com
