Đã từ lâu, vấn nạn web phim lậu luôn là điều nhức nhối đối với các cơ quan pháp luật, cũng như các nhà sản xuất và làm phim.
Vấn đề này không chỉ có ở Việt Nam mà nó còn tồn tại ở rất nhiều các quốc gia trên thế giới (đặc biệt là các nước đang phát triển), những quốc gia nhỏ, chưa có các chế tài và biện pháp cứng rắn trong việc quản lý.
Vậy lý do tại sao ở Việt Nam các trang web phim lậu vẫn hoạt động mạnh mẽ như vậy? Có phải là nhà nước không đủ khả năng để chặn hay không?
Vâng, bài viết này sẽ phân tích với góc nhìn rất khách quan, nếu bạn có quan điểm khác vui lòng bình luận phía bên dưới bài viết nhé.
#1. Phim lậu và những hệ lụy?
Trước hết, chúng ta chỉ xét tới hai cách thu lại lợi nhuận từ một bộ phim, đó là: Bán vé rạp và bản quyền kỹ thuật số.
Đây là hai hình thức cơ bản nhất để kiếm lợi nhuận từ một bộ phim, còn nhiều hình thức khác nữa (ví dụ như quảng cáo trong các cảnh quay trong phim, nhưng không phải bộ phim nào cũng có được điều này). Vấn đề này mình sẽ phân tích sâu hơn trong một bài viết khác nhé.
Trở lại với nội dung chính. Phim lậu gây ảnh hưởng tiêu cực thế nào đến nhà sản xuất – nhà làm phim?
Nhà đầu tư, sản xuất: Như các bạn đã biết, bất kì một bộ phim nào, dù là lớn hay nhỏ thì đều cần một khoản chi phí tương ứng để sản xuất.
Về chi phí đầu tư cho một bộ phim chiếu rạp thì thực sự, đây là một số tiền không hề nhỏ. Có những bộ phim chi phí sản xuất lên đến hàng triệu đô-la, thậm chí là trăm triệu đô-la. Chính vì vậy, các nhà sản xuất sẽ kêu gọi đầu tư từ những cá nhân, tổ chức hoặc doanh nghiệp.
Tất nhiên, kèm theo đó là những điều khoản và thỏa thuận rõ ràng giữa hai bên, sau đó nhà đầu tư quyết định sẽ xuống tiền.
Nhưng tất cả sẽ trở nên công cốc nếu một bộ phim bị chiếu lậu, bởi nó sẽ không thu được lợi nhuận (hoặc thu được rất ít) nếu khách hàng không chịu bỏ tiền ra để mua bản quyền xem phim.
Diễn viên: Nghe thì có thể không liên quan, nhưng trên thực tế, một số bộ phim khi đóng máy (tức là dừng quay) để tiến hành hậu kì và đem ra công chiếu thì mới có tiền trả cho diễn viên.
Có nghĩa là tiền diễn viên vẫn chưa được thanh toán mà phải đợi khi bộ phim được công chiếu và có doanh thu thì mới bắt đầu được nhận. Hay một số diễn viên yêu cầu nhận thêm tiền phần trăm doanh thu trên mỗi tập, hoặc số lần chiếu rạp…
Tất nhiên, những điều này đều đã được thỏa thuận từ trước và đã được sự gật đầu của cả hai bên rồi. Và rõ ràng, nếu lượng khách không tới rạp hay bỏ tiền ra để xem bản kỹ thuật số thì diễn viên đó sẽ không có tiền hoặc được ít hơn con số mà họ kì vọng.
Rạp phim và các trang web bản quyền: Hiện nay, việc các rạp chiếu phim có thể tồn tại được hoàn toàn là nhờ vào tiền bán vé và các dịch vụ liên quan (ví dụ như tiền ăn uống, dịch vụ, hoặc là phần trăm doanh thu của phim sẽ được chi cho rạp).
Không ai tới xem thì coi như là công cốc rồi còn gì, các bạn cứ nhìn tình hình COVID hiện nay thì sẽ rõ, nhiều hãng phim và rạp chiếu phim đang gặp khó khăn như thế nào. Ví dụ như rạp CGV, họ đã than trời từ nhiều tháng trước và đang có nguy cơ phá sản..
Với các web phim bản quyền cũng vậy, tâm lý chung của phần lớn người dùng là chẳng việc gì phải bỏ tiền ra xem, trong khi có thể xem chúng miễn phí từ những trang phim lậu. Có đúng không ạ !
Hình thành một văn hóa không tốt: Cái này thì mình nói hơi ngoài lề một chút, nhưng cũng có ít nhiều liên quan đến những web phim lậu.
Vâng, trước đây thì các trang web dịch vụ nước ngoài rất ngại chơi với người Việt Nam chúng ta, đơn giản vì phần lớn đều khôn lỏi và lừa đảo.
Bằng chứng là rất nhiều các trang web dịch vụ nước ngoài họ chặn luôn cả IP của Việt Nam. Người Việt chúng ta thông minh nhưng không sử dụng trí thông minh đó vào những việc to lớn để phát triển đất nước, mà chỉ ma mãnh vào mục đích cá nhân.
Trước đây, Việt Nam chúng ta là một trong những nước sử dụng phần mềm lậu nhiều nhất thế giới, điều này đã tạo dựng nên một hình ảnh vô cùng xấu trong mắt bạn bè quốc tế.
Thử hỏi có một đối tác lớn nào muốn hợp tác với một đất nước thích dùng lậu, thích xài đồ chùa không? Thử hỏi ai sẽ dám đầu tư vào đất nước chúng ta nữa..
Những bạn nào làm nghề MMO (kiếm tiền online) từ những năm 2010 mới hiểu, rất nhiều mạng kiếm tiền từ chối chơi với người Việt Nam, ngay cả mạng quảng cáo Adsense của Google cũng vậy, mãi mấy năm gần đây họ mới chấp nhận mở cửa tại thị trường Việt Nam. Đó là những hậu quả mà một nhóm người ích kỷ đã gây ra cho cả một đất nước.
Tuy nhiên, nói đi thì cũng phải nói lại, ở thời điểm hiện tại thì người dùng Việt Nam chúng ta đã nhận thức thức tốt hơn rất nhiều rồi. Nhiều người đã sẵn sàng bỏ tiền ra để mua các dịch vụ và không còn xài chùa nhiều như trước đây nữa. Đây thực sự là một tín hiệu rất đáng mừng về trình độ văn hóa của chúng ta !
#2. Các web phim lậu hoạt động như thế nào?
Không giống như nhiều năm trước đây, hiện nay, việc sở hữu cho mình một website riêng hay thậm chi có hẳn một hệ thống server riêng để lưu trữ đã là điều không còn khó khăn nữa.
Nhưng đó là với các website tin tức thông thường…
Còn để vận hành một web xem phim có đầu tư thì không đơn giản như vậy, nó không giống với các trang web tin tức, blog, báo chí… thông thường. Mà khó nhất đó chính là server nơi lưu trữ dữ liệu phim.
Những người lập nên trang web phim lậu phải tìm một server nào đó đủ mạnh, nhưng lại không bị các hệ thống bản quyền quét được.
Bởi đa số các nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ hiện nay đều rất chú trọng đến bản quyền, chỉ cần bị ăn report là server đó sẽ bị khóa ngay tức khắc.
Trước đây, nhiều trang web xem phim thường khai thác các lỗ hổng của các dịch vụ lưu trữ để lưu trữ trái phép phim trên đó. Ví dụ như Google Drive chẳng hạn, rất nhiều trang web xem phim trước đây đã khai khác để tận dụng dung lượng khổng lồ trên đây.
Điều đó cũng có nghĩa là để chặn một web phim lậu thì chỉ cần chặn link truy cập, chặn domain, report domain, hoặc chặn luôn sever đó.
Nhưng thực tế cho thấy, dù là link hay là server thì việc chặn cũng không hề dễ dàng, bởi có hàng ngàn cách để tạo ra một đường link khác nhau và cũng có hàng ngàn server cho phép lưu trữ phim lậu.
Đó là lý do tại sao trang web này sập thì chỉ vài hôm sau, thậm chí vài tiếng sau đã có một trang web khác với tên miền tương tự, và nội dung tương tự thay thế, bởi họ đã có một server backup sẵn rồi, web phim lậu nổi tiếng Phimmoi là một ví dụ điển hình.
#3. Nhà nước vẫn còn khá nhẹ tay
Ở cấp độ quốc gia, với quyền quản lý trong tay và nắm giữ những công nghệ có thể chặn cả một server hay khiến người dùng không thể truy cập một website nào đó là điều hoàn toàn có thể làm được.
Nhưng ở Việt Nam, mọi người vẫn xem phim trên các web phim lậu được chỉ đơn giản là vì nhà nước chúng ta vẫn còn nhẹ tay với những trang phim lậu này.
Nếu bạn sử dụng Facebook ở những thời kì đầu thì sẽ biết, Facebook bị chặn lên chặn xuống và gặp rất nhiều khó khăn trong việc truy cập. Bởi vậy mà trên blog đã có nguyên một chuyên mục để truy cập facebook khi bị chặn đó các bạn ?
Nhưng vào thời điểm đó, việc tìm được cách vào là một chuyện, còn trải nghiệm có tốt hay không thì lại là một câu chuyện khác. Bởi việc sử dụng khi lách luật khá là ức chế vì nó rất chậm và lag, chứ không được bình thường như lúc không bị chặn.
Vậy nên, nếu muốn chặn thì chính phủ hoàn toàn có thể áp dụng tương tự với những web phim lậu này, chỉ đơn giản mà họ chưa làm mà thôi.
#4. Điều gì khiến một ai đó chi nhiều tiền và công sức cho web phim?
Vâng, đó chính là lợi nhuận đến từ quảng cáo, khi bạn xem phim lậu thì sẽ thấy rất nhiều các banner quảng cáo, hoặc quảng cáo trong quá trình xem phim… Mà đa số là các quảng cáo liên quan đến game bài, cá cược…
Những banner nhỏ nhỏ này có giá lên đến vài triệu, thậm chí là hàng chục triệu đồng trên một banner (với những web có lượng truy cập lớn).
Ngoài hình thức bên trên ra thì một số trang web còn áp dụng hình thức quảng cáo dạng pop-up, kiểu như tự động xuất hiện một tab mới hoặc một cửa sổ mới khi người dùng click vào một khu vực bất kì trên trang web.
Đây là dạng quảng cáo mình ghét cay ghét đắng, những trang web nào quảng cáo dạng này xứng đáng xuống mồ…
Nói chung là có hàng tá các cách để thu được tiền từ một web phim, tất nhiên một phần chi phí đó được trang trải cho server, chi phí vận hành và các dịch vụ web khác.
#5. Lý do các trang phim lậu vẫn phát triển mạnh?
Đơn giản là do nhiều người dùng có nhu cầu xem phim miễn phí. Hơn nữa, có nhiều cái mà các web phim lậu đang làm tốt hơn các trang phim bản quyền hoặc các dịch vụ như Netflix.
Bởi các bạn biết đó, các trang web phim bản quyền thường có lượng phim rất giới hạn do chi phí mua bản quyền đắt đỏ và không phải bộ phim nào cũng mua được.
Trên Netflix cũng thế, đa số là các bộ phim mới gần đây. Trong khi đó, nhiều người có nhu cầu xem các bộ phim cũ ngày trước, ví dụ các bộ phim từ những năm 90 chẳng hạn, rõ ràng rồi, những trang web bản quyền không đáp ứng được điều này.
Vì vậy, nếu các trang phim bản quyền giải quyết được vấn đề này thì mình tin là các web phim lậu sẽ không phát triển mạnh mẽ được như vậy, bởi nhiều người sẽ sẵn sàng trả tiền để xem những bộ phim không có quảng cáo, đem lại một trải nghiệm tuyệt vời nhất.
Vâng, đó là những quan điểm cũng như góc nhìn của mình. Còn bạn thì sao? bạn thấy thế nào về các web phim lậu hiện nay?
CTV: Lê Đinh Hoàng Vũ- Blogchiasekienthuc.com
Edit by Kiên Nguyễn
