Khẩu độ ống kính là gì? Có ý nghĩa gì? Cách chọn khẩu độ phù hợp

Bạn có phải người đam mê chụp ảnh? Để có thể chụp ảnh chuyên nghiệp, bạn cần phải biết một vài thuật ngữ quan trọng như khẩu độ, độ phơi sáng,… Hãy theo dõi bài viết dưới đây để biết thêm những kiến thức bổ ích về khẩu độ ống kính máy ảnh nhé.

1. Khẩu độ là gì?

Khẩu độ là độ mở của ống kính mà ánh sáng đi quá vào trong máy ảnh. Cách tốt nhất để hiểu về định nghĩa khẩu độ là nghĩ về nó như con ngươi của mắt. Trong điều kiện ánh sáng yếu, đồng tử sẽ mở rộng hơn để tiếp nhận nhiều ánh sáng nhất có thể. Khi có quá nhiều ánh sáng, nó sẽ co lại để hạn chế ánh sáng làm mờ vật nhìn (giống như vật chụp đối với máy ảnh).

Hình ảnh khẩu độ trong ống kính máy ảnh

Khẩu độ là 1 trong 3 yếu tố tạo nên độ phơi sáng bên cạnh tốc độ cửa trập và ISO. Việc hiểu rõ về khẩu độ sẽ giúp bạn rất nhiều trong chụp ảnh phơi sáng đồng đều.

2. Ý nghĩa của khẩu độ

– Khẩu độ ảnh hưởng đến độ phơi sáng như thế nào?

Khi khẩu độ thay đổi kích thước sẽ dẫn đến thay đổi về lượng ánh sáng tổng thể đi qua cảm biến máy ảnh của bạn. Sử dụng các khẩu độ khác nhau cũng mở ra nhiều cách thức sáng tạo ảnh thông qua các hiệu ứng độc đáo.

Độ phơi sáng của 3 bức ảnh chụp với 3 ống kính có khẩu độ khác nhau

Khi đường kính của kích thước khẩu độ thay đổi, nó cho phép ánh sáng vào cảm biến nhiều hay ít hơn, điều này phụ thuộc vào tình huống cảnh được chụp.

– Khẩu độ ảnh hưởng đến độ sâu trường ảnh như thế nào?

Một hiệu ứng quan trọng khác của khẩu độ là độ sâu trường ảnh. Độ sâu trường ảnh là lượng ảnh của bạn chụp xuất hiện sắc nét từ trước ra sau. Một số hình ảnh có độ sâu trường ảnh nông, hậu cảnh sẽ không hoàn toàn được lấy nét. Ngược lại, hình ảnh có độ sâu trường ảnh sâu thì tiền cảnh và hậu cảnh đều sắc nét.

Khẩu độ lớn hay nhỏ sẽ tạo nên độ sâu trường ảnh nông hay sâu

Nếu bạn đặt khẩu độ lớn và chụp ảnh, vùng lấy nét sẽ rất nhỏ, đây chính là độ sâu trường ảnh nông. Khẩu độ nhỏ sẽ tạo ra hình ảnh sắc nét hơn và vùng lấy nét rộng hơn. Nếu bạn chụp ảnh với độ sâu trường ảnh sâu, hãy chọn khẩu độ cẩn thận để tránh nhiễu xạ ống kính làm hỏng hình ảnh cuối cùng của bạn.

3. Đơn vị đo khẩu độ

Trong nhiếp ảnh, kích thước khẩu độ được đo bằng cách sử dụng thang đo F-STOP. Trên máy ảnh, bạn sẽ thấy đơn vị của khẩu độ dưới dạng “f/số” như f/4,f/2,… Số f biểu hiện mức độ rộng hoặc hẹp của khẩu độ. Kích thước khẩu độ ảnh hưởng đến độ phơi sáng và độ sâu trường ảnh.

Kích thước khẩu độ được đo bằng thang F-STOP

4. Khẩu độ lớn so với khẩu độ nhỏ

Đây chính là điểm khiến những người mới bắt đầu học nhiếp ảnh có thể bối rối. Số nhỏ sẽ tượng trưng cho khẩu độ lớn và ngược lại, số lớn đại diện cho khẩu độ nhỏ. Ví dụ, khẩu độ f/16 nhỏ hơn khẩu độ f/4. Trên máy ảnh của các dòng điện thoại, khẩu độ thường là mặc định, không thể thay đổi.

Hình mô tả kích thước của các khẩu độ

5. Khẩu độ tối đa và khẩu độ tối thiểu trong ống kính

Mỗi ống kính đều có giới hạn về độ lớn hay nhỏ của khẩu độ. Nếu bạn xem các thông số kỹ thuật của ống kính, nó sẽ cho biết khẩu độ tối đa và tối thiểu là bao nhiêu. Khẩu độ tối thiểu không quan trọng lắm, vì hầu như các ống kính máy ảnh có mặt trên thị trường hiện nay đều cung cấp khẩu độ ít nhất ở mức f/16.

Đọc thông số kỹ thuật của máy ảnh để biết được khẩu độ tối đa và tối thiểu

Khẩu độ tối đa thường được mọi người quan tâm hơn, nó cho biết ống kính có thể thu thập tối đa bao nhiêu ánh sáng (hay độ tối mà bạn có thể chụp ảnh rõ nét). Ví dụ, với ống kính 18mm thì khẩu độ tối đa sẽ là f/3.5 và đối với ống kính 55mm, khẩu độ tối đa là f/5.6. Ống kính khẩu độ lớn có giá cao hơn so với khẩu độ nhỏ.

6. Cách sử dụng các khẩu độ khác nhau

Các khẩu độ khác nhau được dùng cho các ống kính với mục đích chụp ảnh khác nhau. Sau đây là một vài khoảng khẩu độ ống kính với cách sử dụng thường thấy:

+ Khẩu độ f/0.95 – f/1.4: Đây là khẩu độ nhanh, thường có trên các máy ảnh cao cấp, cho phép máy thu thập nhiều ánh sáng nhất có thể. Khẩu độ này phù hợp cho việc chụp ảnh thiếu sáng như chụp ảnh trong nhà, chụp bầu trời đêm,…

+ Khẩu độ f/1.8 – f/2: Máy ảnh dùng khẩu độ này có khả năng cung cấp ánh sáng yếu hơn khẩu độ nhanh một chút. Ảnh chụp trong khẩu độ này vẫn đủ độ sâu trường ảnh cho các đối tượng ở gần trong khi vẫn mang lại hiệu ứng bokeh dễ chịu.

+ Khẩu độ f/2.8 – f/4: Đây là khẩu độ ống kính được tương đối người đam mê nhiếp ảnh chuyên nghiệp sử dụng. Nó cung cấp hình ảnh ổn định và linh hoạt ngay cả trong điều kiện ánh sáng yếu, mang lại độ sắc nét tuyệt vời. Khẩu độ này thường được sử dụng cho chụp ảnh du lịch, thể thao, động vật hoang dã,…

+ Khẩu độ f/5.6 – f/8: Đây là khẩu độ ống kính lý tưởng để chụp ảnh phong cảnh, kiến trúc và chụp ảnh đông người. Việc giảm ống kính xuống mức f/5.6 mang lại độ sắc nét ảnh tốt và tăng mức khẩu độ lên f/8 nếu bạn cần thêm độ sâu trường ảnh.

+ Khẩu độ f/11 – f/16: Đây là khẩu độ ống kính được sử dụng để chụp ảnh phong cảnh, kiến trúc và ảnh macro khi cần nhiều độ sâu trường ảnh. Hãy cẩn thận việc căn chỉnh khẩu độ trong khoảng này vì bạn có thể sẽ mất độ sắc nét của ảnh do nhiễu xạ ống kính.

+ Khẩu độ f/22 và nhỏ hơn: Bạn nên tránh sử dụng khẩu độ này vì độ sắc nét ảnh bị hạn chế rất nhiều. Nếu cần thêm độ sâu trường ảnh, bạn nên di chuyển ra xa vật chụp hoặc sử dụng kỹ thuật chụp ảnh xếp chồng tiêu điểm.

Sự khác biệt của một bức ảnh khi sử dụng các khẩu độ khác nhau để chụp hình

7. Cách chọn khẩu độ phù hợp

Việc chọn khẩu độ phù hợp phụ thuộc vào mục đích chụp ảnh của bạn. Nếu bạn chụp ảnh trong môi trường tối, bạn có thể sử dụng khẩu độ lớn như f/2.8 để mang lại ảnh chụp có độ sáng tốt.

Bạn phải chịu khẩu độ phù hợp với mục đích chụp ảnh của mình

Đối với độ sâu trường ảnh, giá trị khẩu độ lớn dẫn đến một lượng lớn nền mờ (lý tưởng cho chụp ảnh chân dung lấy nét nông). Bạn sẽ chụp được các chi tiết sắc nét ở cả tiền cảnh và hậu cảnh (lý tưởng cho chụp phong cảnh, kiến trúc và macro).

8. Một số câu hỏi khác

– Khẩu độ nào là tốt nhất cho Chụp ảnh Chân dung?

Bạn có thể chụp ảnh chân dung với ống kính máy ảnh 50mm hoặc 85mm, sử dụng khẩu độ rộng hơn f/1.8. Nếu đối tượng chụp của bạn gần ống kính, bạn nên cân nhắc sử dụng khẩu độ cao hơn như f/3.2 hoặc f/4 để đảm bảo khuôn mặt đối tượng luôn sắc nét.

Bạn nên sử dụng các khẩu độ f/1.8, f/3.2 và f/4 để chụp ảnh chân dung

Tuy nhiên, tăng khẩu độ cũng đồng nghĩa với việc hình ảnh của bạn sẽ tối hơn và bạn phải tinh chỉnh cho hình ảnh được phơi sáng đồng đều.

– Khẩu độ nào tốt nhất cho Chụp ảnh phong cảnh?

Các khẩu độ nhỏ như f/8 hay f/16 thường được sử dụng để tạo vùng lấy nét rộng, điều này rất phù hợp với chụp ảnh phong cảnh.

Bạn nên sử dụng ống kính khẩu độ f/8 hoặc f/16 để chụp ảnh phong cảnh

– Khẩu độ cao hay thấp là tốt hơn?

Khẩu độ cao hay thấp không quan trọng bằng mục đích chụp của bạn và độ hiểu biết để sử dụng khẩu độ ống kính phù hợp của bạn. Nếu bạn chọn khẩu độ không phù hợp với đối tượng chụp và mục đích chụp ảnh, bức ảnh của bạn sẽ không có tính thẩm mỹ và độ sắc nét cần thiết.

– Khẩu độ có ảnh hưởng đến lấy nét không?

Câu trả lời là Có. Trong thực tế, hầu hết các ống kính đầu sắc nét nhất ở khẩu độ f/4, f/5.6 hoặc f/8. Các khẩu độ đó đủ nhỏ để chặn ánh sáng từ cạnh của ống kính tuy nhiên bạn vẫn phải kiểm tra mức độ nhiễu xạ của ống kính để đảm bảo độ sắc nét của ảnh.