Khi bắt đầu hành trình viết code, bạn thường tự hỏi “Chính xác thì ngôn ngữ lập trình là gì?”. Trong bài viết dưới đây, mình sẽ trả lời câu hỏi đó và giúp bạn tìm hiểu thêm về các loại ngôn ngữ lập trình phổ biến trong năm nay.
Ngôn ngữ lập trình là gì? Ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất
I. Khái niệm
1. Ngôn ngữ lập trình (Programming language) là gì?
Ngôn ngữ lập trình là gì
Theo Wikipedia định nghĩa: Ngôn ngữ lập trình (Programming language) là ký hiệu để viết chương trình, hay có thể nói là các đặc tả của một phép tính hoặc thuật tính
Hiểu một cách đơn giản, ngôn ngữ lập trình là công cụ giúp chúng ta viết hướng dẫn cho máy tính thực hiện. Lý do là vì máy tính chỉ “hiểu” được hệ nhị phân – bao gồm một chuỗi 0 và 1. Do đó, ngôn ngữ lập trình được tạo ra như một cầu nối cho phép chúng ta truyền tải suy nghĩ thành ngôn ngữ mà máy tính hiểu.
2. Các loại ngôn ngữ lập trình
Có rất nhiều loại ngôn ngữ lập trình khác nhau cho từng mục đích
Hiện nay, chúng ta có rất nhiều loại ngôn ngữ lập trình. Vì ngôn ngữ của máy tính rất khó để sử dụng và mất nhiều thời gian, chúng ta đã tạo nên rất nhiều loại ngôn ngữ ở giữa nhằm thực hiện những mục đích khác nhau.
Dựa trên chương trình biên dịch, ngôn ngữ lập trình được chia làm hai loại:
- Ngôn ngữ bậc cao: Đây là loại ngôn ngữ vô cùng dễ hiểu và thân thiện với người dùng. Tính linh động cũng cho phép lập trình viên viết chương trình trên các nền tảng và kiến trúc khác nhau. Ngoài ra, công việc fix bug cũng được xử lý nhanh hơn
- Ngôn ngữ bậc thấp: Do chúng cực kỳ gần với ngôn ngữ máy, ngôn ngữ bậc thấp rất khó để sử dụng. Tuy nhiên khi sử dụng, chúng cung cấp nhiều chức năng hơn và cho phép các lập trình viên tạo ra chương trình chi tiết và hiệu quả hơn rất nhiều.
Bên cạnh hai loại ngôn ngữ trên, chúng ta còn có một số mô hình lập trình khác như:
- Lập trình mệnh lệnh (Imperative programming): gồm lập trình thủ tục (Procedural programming) và lập trình hướng đối tượng (Object-oriented programming)
- Lập trình khai báo (Declarative programming): gồm có lập trình hàm (Functional programming), lập trình logic (Logical programming)
II. Ngôn ngữ lập trình dùng để làm gì?
1. Phát triển Ứng dụng và chương trình máy tính
Ngôn ngữ lập trình giúp lập trình viên phát triển ứng dụng máy tính
Máy tính có thể làm rất nhiều thứ tuyệt vời, từ xử lý văn bản đơn giản đến xử lý hàng triệu giao dịch tài chính mỗi ngày. Nhưng điều đó sẽ không xảy ra nếu thiếu các ứng dụng và chương trình máy tính.
Ngôn ngữ lập trình sẽ giúp các lập trình viên giao tiếp với máy tính thực hiện các chương trình khác nhau. Một số ngôn ngữ thường được sử dụng trong phát triển ứng dụng và chương trình máy tính phải kể đến các tên như JavaScript, Java, Python,…
2. Phát triển Trí tuệ nhân tạo
Việc phát triển trí tuệ nhân tạo sẽ dễ dàng hơn nhờ vào ngôn ngữ lập trình
Trí tuệ nhân tạo (AI) là một nhánh mới của khoa học máy tính. Lĩnh vực này liên quan đến việc xây dựng robot có khả năng thực hiện các tác vụ đòi hỏi trí thông minh của con người. Để có thể làm được điều đó, Python, Java, C++ là một vài ngôn ngữ lập trình bạn có thể tham khảo để hiểu và xây dựng hệ thống AI
3. Phát triển Cơ sở dữ liệu
Nhờ ngôn ngữ lập trình việc quản lý và phát triển cơ sở dữ liệu trở nên dễ dàng hơn
Cơ sở dữ liệu là một hệ thống tập hợp các dữ liệu có thể truy cập và lưu trữ toàn bộ. Để có thể tối ưu hóa cơ sở dữ liệu, bạn có thể tham khảo một số ngôn ngữ lập trình sau: SQL, PHP, JavaScript,…
4. Phát triển chương trình game
Khi sử dụng ngôn ngữ lập trình việc phát triển chương trình game đã được tối ưu hóa
Phát triển chương trình game là một nghệ thuật bao gồm sáng tạo trò chơi, thiết kế, phát triển và phát hành trò chơi. Để có thể tạo ra một chương trình game hoàn chỉnh, các lập trình viên thường sử dụng các ngôn ngữ lập trình như C#, C++, Java,..
5. Phát triển Driver máy tính
Ngôn ngữ lập trình giúp phát triển driver máy tính
Driver máy tính là một tập hợp các tệp cho phép phần cứng giao tiếp với hệ điều hành máy tính thực hiện các lệnh. Để viết được chương trình này, bạn cần phải thành thạo C và Assembly.
6. Phát triển website và Internet
Tạo ra các website nhanh chóng nhờ ngôn ngữ lập trình
Phát triển website bao gồm việc xây dựng duy trì một trang web. Để làm được điều này, những lập trình viên phải sử dụng rất nhiều ngôn ngữ khác nhau. Tùy vào tác vụ và nền tảng website, một số ngôn ngữ hay được sử dụng là HTML, CSS, JavaScript,…
7. Phát triển Script
Bạn sẽ tiết kiệm được rất nhiều thời gian khi phát triển script bằng ngôn ngữ lập trình
Script là một chuỗi các lệnh có thể được thực hiện mà không cần chương trình biên dịch. Nhờ vào đó, bạn có thể tiết kiệm được rất nhiều thời gian khi biết cách tạo và phát triển. Python, AutoHotkey,… là một vài ví dụ điển hình nếu bạn có ý định tìm hiểu về việc phát triển script.
III. Ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất
Ngôn ngữ lập trình cho phép bạn rất nhiều thứ từ xây dựng trải nghiệm thực tế ảo đến tạo các trò chơi điện tử, có khi còn hơn thế nữa. Dưới đây là một số ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất hiện nay dựa trên số liệu thống kê từ LinkedIn, GitHub, Stack Overflow
1. Python
Python là ngôn ngữ lập trình phổ biến vì dễ học dễ sử dụng
Đây là ngôn ngữ lập trình khá đa năng. Nó được sử dụng trong rất nhiều lĩnh vực từ khoa học dữ liệu và máy học (machine learning) cho đến phát triển web. Có thể nói, Python là ngôn ngữ khá dễ học và sử dụng cùng nhiều tính năng tuyệt vời. Vì thế, đây là ngôn ngữ cực kỳ phù hợp cho những ai mới bắt đầu học lập trình
2. Java
Java là ngôn ngữ lập trình được sử dụng rất nhiều lĩnh vực
Sự nổi tiếng của Java nhờ vào cú pháp đơn giản dễ học dễ sử dụng và còn có thể chạy trên mọi nền tảng. Do đó, Java được sử dụng trong rất nhiều lĩnh vực, bao gồm ứng dụng di động, phát triển phần mềm hay hệ thống lớn. Vì vậy, Java chắc chắn là ngôn ngữ bạn không nên bỏ qua.
3. JavaScript
JavaScript là ngôn ngữ khá thân thiện với người dùng
Ngôn ngữ này thường dùng kết hợp với HTML và CSS để thực hiện các chức năng phức tạp thông qua các tập lệnh nhỏ trên trang web. Ngoài ra, JavaScript còn là ngôn ngữ thân thiện cho cả front – end và back – end trong ứng dụng web, phát triển trò chơi.
4. C#
C# là ngôn ngữ lập trình phổ biến, phát triển bởi Microsoft
Đây là ngôn ngữ lập trình phổ biến được phát triển bởi Microsoft. C# có thể sử dụng cho nhiều ứng dụng khác nhau, bao gồm phát triển phần mềm doanh nghiệp, trò chơi điện tử, ứng dụng cho di động,…
5. C++
C++ là ngôn ngữ lập trình phổ biến trong các ngành công nghiệp
Ngôn ngữ lập trình C++ là ngôn ngữ phổ biến nhất trong các ngành công nghiệp, gồm có thực tế ảo (VR – Virtual Reality), phát triển robot và các phần mềm. Đối với những ai mới bắt đầu, C++ có thể là nỗi ác mộng với sự phức tạp trong cách quản lý và tương tác với bộ nhớ chương trình. Tuy nhiên, một khi đã thành thạo, bạn sẽ có cơ hội làm việc với mức lương vô cùng cao.
6. CSS
CSS là ngôn ngữ lập trình phổ biến trong giao diện web
CSS được sử dụng nhiều nhất trong việc thay đổi giao diện trang web. Ví dụ bạn có thể chọn màu văn hoặc màu nền theo bố cục bằng CSS. Nếu sử dụng đúng cách CSS sẽ giúp bạn cải thiện giao diện và chức năng của một trang web
7. PHP
PHP là ngôn ngữ lập trình server được sử dụng rộng rãi
Đây là ngôn ngữ lập trình server (server – side language) được sử dụng rộng rãi. Nếu bạn đang quan tâm đến việc xây dựng trang web, PHP chính là lựa chọn tuyệt vời. Hơn nữa, ngôn ngữ này cũng rất phù hợp dành cho người mới bắt đầu vì khá dễ học.
Bài viết trên là câu trả lời cho câu hỏi “Ngôn ngữ lập trình là gì?”. Hy vọng đã cung cấp những thông tin hữu ích đến bạn. Để lại bình luận nếu bạn có bất kì thắc mắc nào nhé
